Niby każdy zainteresowany zdawaniem matury z historii sztuki prędzej czy później rzuci okiem na arkusze maturalne z lat poprzednich, ale nadal zdarza mi się dostawać od Was pytania o to, co się właściwie zmieniło i jakiego rodzaju zadania mogą pojawić się na maturze w nowej formule, czyli tej funkcjonującej od 2015 roku. Dlatego w tym wpisie proponuję Wam małą listę maturalnych zadań-pewników, dzięki której dowiecie się czego należy się spodziewać i pod kątem, jakich informacji najlepiej uczyć się do egzaminu.

Wstępna dobra wiadomość jest taka, że, gdy porównamy trzy ostatnie arkusze maturalne, wszystko wskazuje na to, że CKE przyjęła dosyć stały schemat formułowania i punktowania pytań w pierwszej części (to ta najbardziej „testowa”). Oczywiście nie ma stuprocentowej pewności, że tak będzie już zawsze, ale można przewidywać, że w tym roku szkolnym ten format się powtórzy. Nieco bardziej zróżnicowana jest część, w której od maturzysty wymaga się umiejętności analizowania dzieł pod względem formy, ekspresji i treści (to ważna część, można uzyskać bardzo dużo punktów!). Jeśli natomiast chodzi o wypracowanie, tutaj bez zmian, czyli dwa tematy do wyboru. A więc do rzeczy.

 

Typy zadań na maturze z historii sztuki:

1. Uzupełnianie informacji o obiekcie na zdjęciu

Maturalny klasyk występujący w każdym arkuszu co najmniej kilka razy. Celem zadania jest sprawdzenie, czy maturzysta potrafi rozpoznać obiekt i skojarzyć go z odpowiednim autorem oraz epoką. Zwykle są to dwa duże zadania – jedno dotyczące architektury, drugie malarstwa – gdzie mamy od 2 do 6 zdjęć, które należy podpisać, podając odpowiednie informacje tj. nazwę obiektu/ tytuł dzieła, twórcę, miejsce (w przypadku architektury), czas powstania/kierunek/styl. Podobne zadania mogą dotyczyć rzeźby, chociaż tutaj zwykle wachlarz pytań jest nieco szerszy (np. materiał, technika wykonania, źródło ikonograficzne). Oczywiście bardziej zróżnicowane pytania mogą się pojawić również w odniesieniu do architektury i malarstwa.

.

.

2. Wyjaśnianie pojęć lub wybór odpowiedniej definicji

Kolejne zadanie, które zasługuje na miano maturalnego weterana. Nie sięgałam aż tak daleko w sprawdzaniu, ale jest bardzo prawdopodobne, że istnieje ono od wprowadzenia historii sztuki na maturze. Właśnie dlatego tak ważne jest przyswajanie poprawnie sformułowanych definicji pojęć, które napotykamy w takcie nauki, bez względu na to czy chodzi o techniki artystyczne, systemy i elementy konstrukcyjne czy inne „detale” – wszystkie pojęcia z jakimi się spotykasz w materiałach, z których korzystasz (o ile są dostosowane do matury) są ważne i możesz zostać o nie zapytany w arkuszu. W arkuszach z trzech ostatnich lat to zadanie pojawiło się w formie wyboru odpowiedniej definicji, co stanowi znaczne ułatwienie, ponieważ nie trzeba głowić się nad formułowaniem jej samemu. Miejmy nadzieję, że tak zostanie.

3. Zadanie dotyczące architektury z planami budowli

Uczenie się o architekturze bez zwracania uwagi na plany i zapamiętywania tych najważniejszych to duży błąd, ponieważ w arkuszu zawsze pojawia się przynajmniej jedno, a częściej więcej zadań, gdzie trzeba rozpoznać plan i połączyć go z daną budowlą i/lub architektem. Najczęściej w takim zadaniu będziesz miał również zdjęcie bryły albo rekonstrukcję (jeśli budowla już nie istnieje), widok wnętrza, ewentualnie przekrój architektoniczny. Zwracaj na nie uwagę, ucząc się do matury! Te pytania zwykle są dosyć wysoko punktowane.

.

.

4. Tekst z lukami do uzupełnienia

To może nie jest najwyżej punktowane zadanie, bo można uzyskać jedynie dwa punkty, ale regularnie powraca na maturze. Zwykle dotyczy ważnego/ przełomowego dzieła z historii sztuki, o którym powinniśmy wiedzieć więcej niż tylko kto i kiedy je stworzył, np. w latach minionych tematem były Brama Piekieł i Mieszczanie z Calais – obie rzeźby, w dodatku tego samego autora, Auguste’a Rodina. (Zwróć uwagę, że myślenie w rodzaju „jak już był Rodin to teraz nie będzie” jest zwodnicze. W arkuszach wracają nie tylko artyści, co normalne, ale też dzieła, które już się kiedyś pojawiły!). Pytanie opisowe z lukami do uzupełnienia może też dotyczyć kierunku artystycznego lub szkoły malarskiej/ architektonicznej.

5. Identyfikowanie artystów na podstawie podanych informacji

Zadanie, w którym z kilku zdań życiorysu lub opisu twórczości należy wywnioskować, o jakim artyście mowa lub przypisać odpowiednią postać z wymienionych. Zazwyczaj są to informacje pozwalające dosyć szybko skojarzyć o kogo chodzi, ponieważ np. pada w nich tytuł konkretnego dzieła lub nazwa ugrupowania, z którym artysta był związany. Jednak ucząc się do matury należy zwracać uwagę na główne fakty z życia najważniejszych artystów, aby tego typu zadanie nie okazało się zaskoczeniem.

6. Zadanie wielokrotnego wyboru

Proste i częste zadanie, gdzie z kilku propozycji należy wybrać tylko te, które odpowiadają na pytanie w poleceniu, np. zaznaczyć realizacje jednego architekta, zaznaczyć nazwiska artystów, którzy należeli do danej grupy/ nurtu, wybrać pojęcia zaliczające się do tej samej kategorii etc. Tutaj wariacji może być dużo, ale tego typu zadania są stosunkowo łatwe.

.

.

7. Zadania z rozbudowaną analizą dzieł

To zadania w środkowej części arkusza, w których czasem można zdobyć nawet 14-16 punktów. W tego typu polecaniach oprócz konieczności rozpoznania dzieła należy umieć opisać jego cechy formalne (kolorystyka, kompozycja, światłocień, bryła, ekspresja etc.) i zidentyfikować treść przedstawienia a często też pojawiające się postaci i źródło tematu. Słowem, mimo że większość maturzystów ucieszyła się, gdy analiza porównawcza zniknęła z egzaminu, tak naprawdę umiejętność dogłębnej analizy dzieła we wszystkich jego aspektach nadal jest niezbędna, jeśli liczysz na ponad 80%-towy wynik.

.

Tak prezentują się najważniejsze typy zadań. Oczywiście zdarzają się inne kombinacje, ale najczęściej są one przetworzeniem tych opisanych. Znając schemat powinno Ci być łatwiej uczyć się skutecznie. Powodzenia!

 

.